ارتباط موثر معلم با دانش آموز – بخش اول

ارتباط موثر معلم با دانش آموز یکی از مهم ترین دلایل رشد ، پیشرفت و  موفقیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی است.

همه بر این موضوع واقف هستیم که  تشویق و تنبیه بیش از حد هردو مخرب است و مانع یادگیری مسئولانه و عمیق دانش

آموزان می شود، و در برخی موارد نتیجه عکس نیز می دهد.

انواع انگیزه ساز ها در کلاس درس:

دو عامل مهم برای انگیزه مند کردن دانش آموزان وجود دارد:

۱-عاملی با انگیزه های بیرونی مانند تشویق ،تنبیه ،پاداش و جایزه

۲-عاملی با انگیزه های درونی که به نیازها و تمایلات درونی دانش آموزان توجه دارد

این عوامل بیرونی ممکن است بطور موقتی رفتار دانش آموز  را تغییر دهند اما گذرا هستند. به محض اینکه مشوق های بیرونی(تهدید و تنبیه یا پاداش و جایزه)قطع شود، آن رفتار نیز قطع می شود.

حالا به نظر شما چه وقت هایی تشویق کنیم و چه وقت هایی تنبیه؟آیا این دوعامل در جهت دهی رفتار دانش آموزان تاثیر دارد؟

با مشاوران دبستان دخترانه طاهره همراه باشید تا بیشتر در این مورد بدانید و باهم به پیشرفت و موفقیت دانش آموزان سرعت بخشیم.

تئوری انتخاب چه می گوید:

تئوری انتخاب هیچوقت نمی گوید که کنترل عوامل بیرونی و انگیزه های بیرونی اثری ندارد یا کار نمی کند، بلکه حتما کار می کند.اما هرگز به یادگیری و نهادینه شدن یک رفتار نمی انجامد.در واقع موجب مستمر شدن یک رفتار در دانش آموز نمی شود.

ممکن است عوامل و انگیزه های  بیرونی رفتار را تغییر دهند ولی پایدار نبوده، موقتی و گذرا هستند.

به محضاین که  مشوق های بیرونی (تهدید،تنبیه،پاداش و یا جایزه)قطع شود بروز رفتار نیز قطع می شود.

  جهت برقراری و ایجاد  ارتباط موثر بین معلم ودانش آموز ،معلمان باید ابتدا مدیران و رهبران موثری در کلاس و مدرسه باشند.

یعنی معلمان (رهبران کلاس) در کلاس درس محیطی ایجاد نمایند که دانش آموزان به یادگیری هرچه بیشتر علاقمند شوندو با میل بیشتر برای یادگیری و پیشرفت بیشتر در مدرسه و کلاس درس حاضر شوند.

باور رایج والدین دانش آموزان و معلمان چیست؟

باور رایج اکثریت مردم این است که تهدید و تنبیه و متوسل شدن به زور و اجبار همیشه پاسخگو بوده است.

و با هیچ روش دیگری نمی توان بچه ها را وادار به درس خواندن کرد.اما حقیقت اینجاست که  زور و اجبار اگرچه موجب تغییر در رفتار می شود اما موجب یادگیری نخواهد شد.و صرفا به دلیل ترس از تنبیه است که دانش آموزان درس می خواند.

این باور در سطوح بالاتر به مدیران و معلمان مدارس هم سرایت کرده است

مدیران و معلمانی که عقیده دارند بچه ها باید با توجه و نظارت و دخالت والدین بیشترین زمان را برای خواندن دروس بگذارند.

و صرفا نمره روی برگه امتحان را ملاک قرار می دهند 

در یادگیری عمیق دانش آموزان و ترغیب آن ها به تحقیق و پژوهش  نقش موثر و مثبتی نخواهند داشت

پاداش و نتایج آن

الفی کوهن از بزرگان تعلیم و تربیت کیفی معتقد است:

پاداش دهی مانند دادن ستاره،هدیه مادی، و حتی در اختیار گذاشتن زمان آزاد بعنوان جایزه،به هیچ عنوان در یادگیری موثر نیست

و دونکته دیگر هم در دادن پاداش نهفته است و آن اینکه :

با تعیین پاداش جهت انجام کاری و یا گرفتن نمره ای  و …دانش آموز تمرکز خود را بر انجام درست کار ، یادگیری عمیق درس و فهم درست مطالب از دست می دهد

و تمام تلاش و تمرکزش برروی پاداش استو دلیل دیگر نقص پاداش این است که دانش آموز و یا فرد گیرنده پاداش احساس کنترل برشرایط نمی کند.

و این ذهنیت را دارد که دیگری تصمیم گیرنده است و او باید تشخیص دهد و تصمیم بگیرد.

بنابراین عادت می کند که منتظر تصمیمات دیگران بماند

و این خود آموختن نوعی مسئولیت گریزی ست.دریک جنسن نظریه پرداز یادگیری مغز-محور می نویسد:

اینکه دانش آموزان تکالیف را برای دریافت جایزه و پاداش انجام می دهند

گاه به این معناست که آن تکالیف یا درس در ذات خود نامطلوب و ناخوشاینداست.

استفاده از جایزه و پاداش را فراموش کنید

اگر محیط مدرسه و کلاس را برای دانش آموزان معنادار،مناسب و همواره با تفریح و بازی کنید،

دیگر نیازی نیست به دانش آموزان برای آموختن،باج و حق حساب بدهید.